O ritual e seus duplos: fronteira, ritual e papel das mascaras na festa da moca nova ticuna



Título del documento: O ritual e seus duplos: fronteira, ritual e papel das mascaras na festa da moca nova ticuna
Revista: Boletín de antropología. Universidad de Antioquia
Base de datos: CLASE
Número de sistema: 000283418
ISSN: 0120-2510
Autores: 1
Instituciones: 1Museu Paraense Emilio Goeldi, Belem, Para. Brasil
Año:
Volumen: 21
Número: 38
Paginación: 86-103
País: Colombia
Idioma: Portugués
Tipo de documento: Artículo
Enfoque: Analítico, crítico
Resumen en español En el análisis del rito ticuna de la pubertad femenina cobran relevancia el desempeño de las máscaras en el contexto de la fi esta y el papel del doble ritual. En este artículo se examina la significación de lo liminal en el contexto de la actuación ritual, en términos de una dinámica identitaria. En particular se considera la entrada en escena, en la fiesta de la joven Tueguna que tuvo lugar en 2002 en la comunidad Enepü (T. I. Evare II, Brasil), de una única máscara —Tchowicu— con que se representó el relato de las peripecias de dos hermanos para vengar el asesinato de su hermana, de acuerdo con el testimonio del artesano. Se articulan iniciación ritual, historicidad e identificación étnica en una antropología de cultura de frontera
Resumen en inglés In the analysis of Ticuna ritual concerning feminine puberty, the role of masks in the context of the festival and double ritual is relevant. This article examines the signifi cance of the liminal stage in the context of ritual enactment and in terms of an identitary dynamic. It considers particularly the initiation in the ritual of the young girl, Tueguna, that took place in 2002, in the community of Enepü (T.I. Evare II, Brazil), of a unique mask, Tchowicu, which, according to its maker, represents the story of adventures of two brothers to avenge the assassination of their sister. The article brings together ritual initiation, historicity and ethnic identifi cation in the context of an anthropology of frontier culture
Resumen en portugués A análise do ritual de puberdade feminina ticuna leva a considerar a performance das máscaras no contexto da festa, bem como destacar o papel do duplo ritual. Examina-se a signifi cação da liminaridade no repertório cultural da performance ritual em termos de uma dinâmica identitária. Considera-se em particular a entrada em cena, na festa da moça Tueguna realizada em 2002 na comunidade Enepü (T. I. Evare II, Brasil), de uma única máscara, denominada Tchowicu, que encenou o enunciado das peripécias de dois irmãos para vingarem o assassinato da irmã deles, tal como relatado no depoimento do artesão. Articula-se iniciação ritual, historicidade e identifi cação étnica em uma antropologia política da cultura de fronteira
Disciplinas: Antropología
Palabras clave: Etnología y antropología social,
Ticunas,
Ritos,
Mujeres,
Pubertad,
Fertilidad,
Máscaras,
Brasil,
Colombia,
Perú
Solicitud del documento
Nota: El envío del documento tiene costo.









Los documentos originales pueden ser consultados en el Departamento de Información y Servicios Documentales, ubicado en el Anexo de la Dirección General de Bibliotecas (DGB), circuito de la Investigación Científica a un costado del Auditorio Nabor Carrillo, zona de Institutos entre Física y Astronomía. Ciudad Universitaria UNAM. Ver mapa
Mayores informes: Departamento de Información y Servicios Documentales, Tels. (5255) 5622-3960, 5622-3964, e-mail: sinfo@dgb.unam.mx, Horario: Lunes a viernes (8 a 16 hrs.)